İyi huylu prostat büyümesi nedir? Ne zaman tedavi gerektirir?

iyi huylu prostat büyümesi

İyi huylu prostat büyümesi nedir? Ne zaman tedavi gerektirir?

İyi huylu prostat büyümesi (BPH), erkeklerde yaşla birlikte sıkça karşılaşılan bir sağlık problemidir. Özellikle 50 yaş üzerindeki erkeklerin yaklaşık %50’sinde görülen bu durum, prostat bezinin büyüyerek idrar yolunu sıkıştırmasıyla ortaya çıkar. Bu büyüme kanserle ilişkili değildir ancak yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.

Belirtiler Nelerdir?

İyi huylu prostat büyümesinde en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:

  • Sık idrara çıkma
  • Gece idrara kalkma (noktüri)
  • İdrar yaparken zorlanma veya kesik kesik idrar
  • Mesanenin tam boşalmadığı hissi
  • İdrar akışında zayıflama
  • Ani idrar yapma isteği (aciliyet hissi)

Bu belirtiler ilerledikçe yaşam kalitesini düşürür ve mesane problemleri, idrar yolu enfeksiyonları gibi sorunlara yol açabilir.

Neden kaynaklanır?

Prostat büyümesinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, yaş ve hormonal değişikliklerin etkili olduğu düşünülmektedir. Özellikle testosteron ve dihidrotestosteron (DHT) seviyelerindeki değişiklikler prostat hücrelerinin çoğalmasına yol açar.

Tedavi seçenekleri nelerdir?

Tedavi planı, hastanın yaşına, semptomların şiddetine ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Takip ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Hafif semptomlarda, sadece takip ve sıvı alım düzenlemesi gibi yaşam tarzı önerileri yeterli olabilir.

2. İlaç Tedavisi

  • Alfa blokerler: İdrar yolunu gevşeterek şikayetleri azaltır.
  • 5-alfa redüktaz inhibitörleri: Prostatın küçülmesine yardımcı olur.

3. Cerrahi Tedaviler

Semptomların şiddetli olduğu ve ilaçla yeterli fayda sağlanamadığı durumlarda cerrahi yöntemlere başvurulur. Bu noktada, günümüzde en etkili ve konforlu yöntemlerden biri HoLEP’tir.

HoLEP (Holmium Lazer Enükleasyon Prosedürü)

İyi huylu prostat büyümesinin cerrahi tedavisinde kullanılan ileri düzey bir lazer teknolojisidir. Özellikle büyük hacimli prostatlarda bile başarılı sonuçlar sunar. Holep şunları sunar:

  • Kanama riski düşüktür.
  • Açık cerrahiye kıyasla daha az ağrı ve hızlı iyileşme sunar.
  • Uzun vadeli başarı oranı yüksektir.
  • Tek seferde geniş prostat dokuları çıkarılabilir.
  • Tekrarlama riski oldukça düşüktür.

TURP (Transüretral Prostat Rezeksiyonu)

Prostat dokusu, idrar kanalından girilerek elektrik akımıyla kesilerek çıkarılır. Orta boyutlu prostatlar için etkili olup, en uzun süredir uygulanan klasik yöntemdir.

Açık Prostatektomi

Çok büyük prostatlarda ya da eşlik eden mesane taşı gibi durumlarda karın bölgesinden yapılan kesiyle prostat tamamen çıkarılır. Günümüzde daha az tercih edilir, ancak bazı hastalarda en uygun seçenek olabilir.

GreenLight Lazer (Lazer Buharlaştırma)

Yüksek enerjili lazer ile prostat dokusu buharlaştırılır. Kanama riski düşük olduğundan özellikle kan sulandırıcı kullanan hastalarda avantajlıdır, ancak büyük prostatlarda sınırlı kalabilir.

Rezum (Su Buharı Terapisi):

Prostat içine verilen kontrollü sıcak su buharı ile dokular tahrip edilir. Minimal invaziv bir yöntemdir, özellikle ilaç kullanmak istemeyen hafif-orta şiddetteki hastalarda tercih edilir.

UroLift Sistemi

Prostat loblarını yana çekip sabitleyen küçük implantlar yerleştirilerek idrar yolunun açılması sağlanır. Cerrahi kesi gerekmez ve cinsel fonksiyonları koruma açısından avantajlıdır, fakat ileri büyüklükteki prostatlara uygun değildir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

  1. BPH kanser midir?
    Hayır, iyi huylu prostat büyümesi kanser değildir.
  2. BPH kendiliğinden geçer mi?
    Hayır. Belirtiler zamanla kötüleşebilir, bu nedenle takip gerekir.
  3. HoLEP tehlikeli midir?
    Uygun merkezlerde ve deneyimli hekimlerce uygulandığında güvenli bir işlemdir.
  4. HoLEP’ten sonra tekrar büyüme olur mu?
    HoLEP’te tekrar büyüme oranı oldukça düşüktür.
  5. HoLEP mi TURP mu daha iyi?
    HoLEP, özellikle büyük prostatlarda TURP’tan daha başarılı ve kanamasızdır.
  6. HoLEP sonrası hastanede kalış süresi ne kadardır?
    Genellikle 1-2 gündür.
  7. Lazerle prostat ameliyatı kaç saat sürer?
    Prostatın büyüklüğüne göre 45 dakika ile 2 saat arasında değişebilir.
  8. Hangi durumlarda ameliyat gerekir?
    İdrar yapamama, sık enfeksiyon, mesane taşı gibi durumlarda cerrahi tercih edilir.
  9. HoLEP devlet hastanesinde yapılır mı?
    Bazı eğitim ve araştırma hastanelerinde HoLEP yapılmaktadır; özel hastanelerde ise daha yaygındır.

10. Cerrahilerin cinsel fonksiyonlara etkisi nasıldır?

BPH cerrahileri genel olarak ereksiyon fonksiyonu üzerinde sınırlı etkiye sahiptir ve çoğu hastada sertleşme korunur. Ancak meni çıkışında farklılık (retrograd ejakülasyon) görülebilir. Bu durum orgazm hissini etkilemez. Daha yeni nesil ve minimal invaziv yöntemlerde hem ereksiyon hem de meni çıkışı büyük ölçüde korunabilir.

Kaynaklar:

  1. Mayo Clinic
  2. Cleveland Clinic
  3. National Institute on Aging
  4. European Association of Urology
  5. American Urological Association
  6. Johns Hopkins Medicine
  7. NHS UK
  8. Urology Care Foundation
  9. MedlinePlus
  10. National Institutes of Health
  11. Harvard Health Publishing
  12. UpToDate
  13. PubMed
  14. WebMD
  15. EAU Guidelines 2024