Epidural Stimülasyon Kime Uygulanabilir?

Epidural stimülasyon kimler için uygundur?

Epidural stimülasyon, omurilik yaralanması olan bireylerde işlevi geri kazandırmak ve yaşam kalitesini artırmak için etkili sonuçlar gösteren bir tıbbi müdahaledir. Ancak, bu yenilikçi prosedür her hasta için uygun değildir. En iyi sonuçları elde etmek için dikkatli bir hasta seçimi kritik öneme sahiptir.

Epidural stimülasyon nedir?

Hasta seçimine geçmeden önce, epidural stimülasyonun ne olduğunu anlamak önemlidir. Bu prosedürde, omuriliğin yakınına bir cihaz yerleştirerek elektriksel uyarılar gönderilir. Bu uyarılar, hareketsiz kalmış sinir yollarını yeniden harekete geçirerek yaralanmanın altındaki bölgede bir dereceye kadar işlevin geri kazanılmasını sağlayabilir. Omurilik yaralanmalarının kesin bir tedavisi olmasa da, hastaların hareketi geri kazanmasına, otonom fonksiyonları iyileştirmesine ve kronik ağrıyı azaltmasına yardımcı olabilir.

Epidural stimülasyon kimler için uygundur?

Teknik öncelikle omurilik yaralanması olan bireyler için tasarlanmıştır, ancak bu hastaların hepsi ideal adaylar değildir. Bir hastanın uygunluğu aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

  1. Omurilik Yaralanmasının Türü

  • Kısmi: Bazı sinir yollarının sağlam kaldığı kısmi omurilik yaralanması olan hastalar, genellikle daha uygun adaylardır. Bu bireylerin omurilikleri hala bazı sinyalleri iletebildiğinden, iyileşme potansiyelleri daha yüksektir.
  • Tam: Teknik, tam yaralanması olan bazı hastalarda sonuç verebilir görünse de sonuçlar daha değişkendir. Bu grup için etkinliğini belirlemek amacıyla araştırmalar devam etmektedir.

  1. Yaralanmanın Seviyesi

  • Torasik ve Lomber Yaralanmalar: Teknik en yaygın olarak torasik (sırtın orta kısmı) veya lomber (bel) seviyelerindeki yaralanmalar için kullanılır. Bu yaralanmalar genellikle paraplejiye (alt vücut felci) neden olur ve tedavi alt uzuv işlevini geri kazandırmaya yardımcı olabilir.
  • Servikal Yaralanmalar: Servikal (boyun) yaralanması olan hastalar da yöntemden fayda görebilir, ancak prosedür daha karmaşıktır ve komplikasyon riski daha yüksektir.

  1. Motor ve Fonksiyonel Potansiyel

Adayların, uyarım etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için yaralanma bölgesinin altında bir miktar korunmuş sinir bağlantısına sahip olması gerekir. Kas atrofisi şiddetli olmamalı ve hastalar yeterli kas tepkisi potansiyeline sahip olmalıdır.

  1. Yaralanma Üzerinden Geçen Süre

  • Kronik Omurilik Yaralanması: Çoğu çalışma ve klinik deney, kronik omurilik yaralanması olan bireyler (yaralanmadan bir yıldan fazla süre geçmiş) üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu hastalar, akut iyileşme aşamasını geçmiş olduğundan, epidural stimülasyonun potansiyel faydalarını değerlendirmek daha kolaydır.
  • Akut Omurilik Yaralanması: Tekniğin yaralanmadan kısa süre sonra kullanımı halen araştırılmaktadır. Erken müdahalenin potansiyeli olabilir, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

  1. Genel Sağlık ve Tıbbi Geçmiş

  • Stabil Sağlık Değerleri: Adaylar, ameliyat veya iyileşmeyi zorlaştırabilecek önemli tıbbi durumları olmayan stabil bir sağlık durumunda olmalıdır.
  • Kontrendikasyon Olmaması: Şiddetli osteoporoz, aktif enfeksiyonlar vb. rahatsızlıklarda tedavinin hastaya vereceği zarar nedeniyle uygulanmaması tercih edilmeyebilir.

  1. Gerçekçi Beklentiler

  • Rehabilitasyona Bağlılık: Epidural stimülasyon tek başına bir tedavi değildir. Hastalar, faydaları en üst düzeye çıkarmak için yoğun fizik tedavi ve rehabilitasyona bağlılık göstermelidir.
  • Psikolojik Hazırlık: Adaylar, olumlu bir zihniyete ve prosedürün sonuçları hakkında gerçekçi beklentilere sahip olmalıdır.

Hasta Seçim Süreci aşamaları nelerdir?

Teknik için hasta seçim süreci; nörologlar, beyin cerrahları, fizyoterapistler ve psikologlardan oluşan multidisipliner bir ekip tarafından yürütülür. Seçimde temel adımlar şunlardır:

  1. Kapsamlı Değerlendirme: Hastanın tıbbi geçmişi, yaralanma seviyesi ve mevcut fonksiyonel yetenekleri ayrıntılı bir şekilde değerlendirilir
  2. Tanısal Görüntüleme: Omurilik hasarının boyutunu değerlendirmek ve yapısal anormallikleri belirlemek için MR veya BT taramaları yapılır.
  3. Fonksiyonel Testler: Yaralanmanın altındaki bölgede kalan motor ve duyusal işlevi değerlendirmek için testler gerçekleştirilir.
  4. Psikolojik Değerlendirme: Hastanın zihinsel sağlığının ve prosedür ile rehabilitasyona hazır olup olmadığı değerlendirilir.

Kaynaklar:

  • National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS)
  • Mayo Clinic
  • Christopher & Dana Reeve Foundation
  • PubMed
  • Spinal Cord Injury Research Evidence (SCIRE)