Grip ve Zatürre Aşısı Hakkında Merak Edilenler
Önümüzdeki kış aylarında COVID-19 hastalığının ayırıcı tanısının, mevsimsel hastalıklarla karışmaması düşüncesiyle hem erişkinlerde hem de çocuklarda aşı gibi bağışıklama metotlarının zamanında uygulanması yararlı olabilir. İnfluenza (grip) ve pnömokok (zatürre) aşılarının, salgın etkeni olan Coronavirüse karşı direkt koruyucu özelliği olmasa da, diğer akciğer yerleşimli hastalıklara karşı yararlı olabileceği bilinmektedir.
GRİP AŞISI NE ZAMAN YAPTIRILIR?
Grip aşısının içeriği Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir yıl önce salgın yapan virüs tiplerinin belirlenmesi ile geliştirilmekte ve aşının içeriği de her yıl değişmektedir. Aşı, yapıldığı grip sezonu için etkili olmaktadır. Bu nedenle mevsimsel gribe karşı etkin bir korunma sağlanması için her yıl grip aşısı yaptırılmalıdır. Aşının koruyucu etkisi, aşı yapıldıktan iki hafta sonra başlar. Bu nedenle aşı için en uygun zamanı Ekim ve Kasım aylarıdır.
Kimler grip aşısı yaptırmalıdır?
- 50 yaş üzerindekiler,
- Kronik akciğer hastalığı (astım dahil) olanlar,
- Kalp, karaciğer, böbrek, kan hastalıkları ve metabolik hastalığı (diyabet dahil) olanlar,
- Obez kişiler (BMI>40),
- Uzun sureli aspirin veya salisilik asit türevi ilaç kullanan 19 yaş altındakiler,
- Bağışıklık sistemi zayıflamasına yol açan hastalıkları (HIV/AIDS, lösemi gibi kanser türleri) olanlar,
- Gebeler ve lohusalar (gebelikten 2 hafta sonrasına kadarki donem) ve uzun süreli bakım evinde kalanların aşı yaptırmasında yarar vardır.
6 aylıktan küçük çocuklara, hamileliğinin ilk 3 ayının içinde bulunanlara ve ciddi yumurta alerjisi ya da aşı içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı ciddi alerji öyküsü olanlara ise grip aşısı uygulanmamalıdır.
GRİP AŞISININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Grip aşısı sonrası %15-20 oranında aşı yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik oluşabilir. Tüm vücudu etkileyen yan etkiler ise son derece nadirdir (%1’in altında) ve ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi yan etkiler (eğer görülürse) aşıdan 6-12 saat sonra başlamakta ve 1-2 gün içinde kendiliğinden geçmektedir. Her biyolojik üründe olduğu gibi grip aşısı uygulanmasından sonra da alerjik reaksiyon görülebilir. Grip aşısı inaktive yani ölü bir virüs aşısı olduğundan vücuda canlı virüs verilmediğinden aşıya bağlı grip hastalığı oluşamaz. Aşıların her zaman tam teşekküllü sağlık merkezlerinde veya hekim kontrolünde uygulanması önerilir.
KİMLER ZATÜRRE AŞISI YAPTIRMALIDIR?
- Zatürrenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en sık nedeni pnömokok bakterisidir. Pnömokok bakterisinin hafif geçirilen orta kulak iltihabı ve sinüzit gibi hastalıkların yanı sıra, ciddi hastalıklar olarak değerlendirilen zatürre, menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) ve kan dolaşımı enfeksiyonu hastalıklarına da sebep olabilir.
Pnömokok aşısını olması gereken kişiler şu şekildedir:
- 5 yaşından küçük çocuklar,
- Sağlıklı 65 yaş ve üzerindeki yetişkinler,
- 5 yaş ve üzerinde olup pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar için riski artıran diğer hastalıkları bulunanlara uygulanmalıdır.
Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıkları (hematolojik kanserler, HIV enfeksiyonu vb.) veya ilaç kullanımı olanlar, dalağı olmayanlar veya fonksiyon bozukluğu olanlar, kronik kalp, akciğer (astım dahil), karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar, kohlear implant ameliyatı olanlar, beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı olanlar, alkolizm ve tütün kullanımı olanlar, pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar açısından risk grubundadır.