SASI bypass operasyonu nedir?
Tek anastomoz sleeve ileal (SASI) bypass, yiyeceklerin sindirim sisteminden geçişini koruyarak besin eksikliği riskini azaltan yeni bir bariatrik prosedürdür.
SASI, tüp mide ameliyatı ve gastrik bypassın artılarını bir prosedürde birleştirir. SASI’nin beslenme eksikliğine neden olma riski daha düşüktür çünkü cerrahınız besinlerin çoğunu vücuda emen onikiparmak bağırsağını (duodenum) sağlam bırakır.
Cerrahlar, SASI’yi tek başına bir prosedür olarak veya mevcut bir mide ameliyatını düzeltmek için uygulayabilirler.
SASI’nin faydaları nelerdir?
Her operasyonun her hastaya uygun olmadığını hatırlatmakla birlikte, yeni geliştirilen ve daha önceki operasyon türlerinin artılarını kendinde toplayan SASI’nin faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- SASI bypassın uygulanması ve revize edilmesi kolaydır. Sadece sürdürülebilir kilo kaybı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda obeziteyle ilişkili komorbiditelerin iyileştirilmesini de sağlar.
- Mide hacminin küçültülmesi ve yiyeceklerin %80’inin ince bağırsağın başlangıcını atlaması, bağırsak hormon salgılanmasında değişikliklere yol açar. Bu hormonal değişiklikler; açlığımızı, tokluğumuzu ve yiyecek tercihlerimizi etkileyerek, açlık veya yiyecekle ilgili bir stres yaşamadan kilo vermeyi sağlar.
- Mide hacminin küçültülmesi, daha erken ve daha uzun süreli bir tokluk hissi sağlar. Mide kapasitesi birkaç ay içinde hafifçe artabilir, ancak genelde önceki seviyeye gelmez.
- Yutulan yiyeceklerin önemli bir kısmı ince bağırsağı atladığı için özellikle yağlar söz konusu olduğunda, hepsi sindirilmez ve emilmez. Ayrıca yiyeceklerin doğrudan mideden ince bağırsağın orta kısmına ulaşmasının güçlü bir tokluk hissine yol açtığı, iştahı azalttığı ve yiyecek seçimlerini etkilediği iyi bilinmektedir.
- Uzun vadede beslenme sorunları veya eksiklikleri riski daha düşüktür.
- Tip 2 diyabet ve yüksek kolesterolün düşmesi üzerindeki etkisi görece daha fazladır.
- Mide üzerindeki baskı azaltıldıkça reflü azalır.
- Tüp mideye çevrilebilir bir operasyondur.
- İç fıtık riski düşüktür.
- Sızıntı riski düşüktür.
- 2019’da yapılan bir araştırmaya göre SASI ameliyatı olan vücut ağırlığı yüksek ve tip 2 diyabetli 20 hastanın %75’i, bir yıl içinde tip 2 diyabetlerinde tam remisyon yaşamış, ameliyattan sonraki üçüncü ayın sonunda ise bu oran %95’i bulmuştur.
SASI kimlere uygundur?
SASI, obez veya aşırı obez bireylerin kilo ile ilgili sorunlarını çözmelerine yardımcı olmak için tasarlanmış bir prosedürdür. Tüm bariatrik prosedürlerde olduğu gibi, SASI şu kişiler için uygundur:
- Vücut kitle indeksi (VKİ) 35’ten büyük olan hastalar
- VKİ ‘si 30 ile 35 arasında olan ve obezite ile ilişkili bir veya daha fazla sağlık sorunu (yüksek tansiyon, uyku apnesi, tip 2 diyabet, hiperlipidemi, kalp hastalığı vb.) olan hastalar,
- Cerrahi riskleri artırabilecek ciddi kalp, akciğer veya diğer organ sorunları olmadan, ameliyat için yeterince sağlıklı olan hastalar
- Hamilelik veya ameliyattan kısa bir süre sonra gebe kalma planları olmayanlar
- Kontrol edilemeyen psikolojik durumlar veya yeme bozuklukları, madde bağımlılığı sorunları olmayanlar
Operasyon şu kişiler için uygun olmayabilir:
- Belirli mide veya bağırsak ameliyatları geçiren hastalar
- İnflamatuar bağırsak hastalığı (örn. Crohn hastalığı) gibi rahatsızlıkları olanlar
Hastalar, prosedürün başarısını arttırmak için ameliyat sonrası sıkı bir diyet ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeye istekli olmalıdır. İlerlemeyi izlemek ve yeni düzenlemeler için doktorlarıyla bağlantıda olmalıdırlar.
Bunlar genel ameliyata uygunluk yönergeleridir. Her hastayı tıbbi geçmişine, mevcut sağlık durumuna ve ihtiyaçlarına göre vaka bazında değerlendiriyoruz.
SASI ameliyatına nasıl hazırlanırsınız?
Doktorunuzla yapacağınız konsültasyon sırasında şu anda kullandığınız tüm ilaçların, vitaminlerin veya takviyelerin bir listesini vermeniz istenecektir. Ameliyattan önce ve sonra alabileceğiniz ilaçlarda kısıtlamalar olabilir. Bu nedenle bize eksiksiz bilgi verdiğinizden emin olun.
Doktorunuz ayrıca tıbbi geçmişiniz ve şu anda sahip olabileceğiniz hastalıklar hakkında da sorular soracaktır. Diyabetiniz varsa, ameliyattan önce ve sonra ilaçlarınızı almanız veya ayarlamanız gerekebilir. Ameliyattan en az iki hafta önce sigarayı bırakmalısınız.
Ameliyat tarihinizden 2 hafta önce doktorunuz, karaciğerinizin boyutunu küçültmek için belirli bir diyet verebilir. Karaciğer midenizin üstünde yer alır. Kilo aldığınızda karaciğeriniz büyür. Ameliyat öncesi diyet, karaciğeri küçültmeye yardımcı olur ve cerrahınıza daha fazla görünürlük ve çalışmak için daha fazla alan sağlar. Genelde ameliyattan önceki bir gün boyunca tam sıvı diyeti uygulamanız istenir.
SASI nasıl yapılır?
SASI, genel anestezi altında ve laparoskopik olarak yapılır. Cerrah, prosedürü gerçekleştirmek için karnınızda birkaç küçük kesi oluşturuır. Laparoskopik prosedürler daha az invazivdir, daha kısa bir iyileşme süresi gerektirir ve çoğunlukla yara izi bırakmaz.
SASI prosedüründe cerrah, ilk önce sleeve gastrektomi (tüp mide operasyonu) yapar. Midenin yaklaşık %75’i çıkarılır ve yerinde muz şeklinde bir kese bırakılır. Midenin küçültülmesi, yiyecek alım miktarını sınırlayacak ve açlık hormonunun (ghrelin) seviyesini düşürecektir.
Daha sonra cerrah, midenin alt kısmını (antrum), ince bağırsağın alt kısmına (ileum) birleştirmeyi içeren mini gastrik bypass operasyonu yapacaktır. Bu şekilde, alınan yiyeceğin yarısı ince bağırsağı atlayacak ve bu şekilde de yağ, şeker ve kalori emilimi azalacaktır. Daha sonra yeni mide ince bağırsağa bağlanır. Ameliyatın sonunda sızıntı testi yapılabilir.
SASI ameliyatı sonrası neler yaşarsınız?
Hastaya göre değişmekle birlikte genel olarak SASI sonrası süreç şu şekildedir:
- Ameliyattan yaklaşık 3-4 saat sonra hareket etmeniz teşvik edilir.
- Genellikle SASI ameliyatından 24 saat sonra taburcu edilirsiniz. Ameliyattan sonraki haftalarda ve aylarda uymanız için kapsamlı bir ameliyat sonrası diyet ve egzersiz planı alırsınız. Bu, kilo verme yolculuğunuzun önemli bir parçasıdır. Bu yönergeler, hayatınızda yeni bir aşamaya girmenize yardımcı olacak, dengeli ve sağlıklı bir yaşam tarzını destekleyecektir.
- Diyette genelde ilk hafta sıvı beslenirken, 2. hafta püreli halindeki yiyeceklere başlar, 3. ve 4. haftada çok katı olmayan, yumuşak yiyeceklere geçiş yaparsınız. Doktorunuz farklı bir talepte bulunmazsa 5. haftadan itibaren katı yiyeceklere başlayabilirsiniz.
- Hastalar genellikle 5 ila 7 gün sonra günlük rutin aktivitelerine geri dönerler.
- Operasyondan sonraki ilk hafta yorgunluk yaşayabilirsiniz. Bu normaldir çünkü sıvı bir diyetle kalori alımınızı azaltıyorsunuz. Yavaş yavaş yumuşak bir diyete geçtiğinizde enerji seviyelerinizin hızla arttığını fark edeceksiniz.
- Egzersiz açısından, ameliyattan sonraki haftalarda hafif egzersizler yapmanız ve ameliyattan yaklaşık iki ay sonra daha yoğun egzersizlere yavaşça geçiş yapmanız önerilecektir.
SASI ameliyatının komplikasyonları var mıdır?
SASI yeni bir bariatrik cerrahi yöntemidir. Yan etkileri hakkında sınırlı bilgi olmasına rağmen birkaç çalışmayla aşağıdakiler de dâhil olmak üzere bazı yan etkileri belirlenmiştir:
Bulantı ve kusma: SASI ameliyatından sonra, bazı hastalar çeşitli cerrahi prosedürlerin ardından görülen tipik yan etkiler olan bulantı ve kusma atakları yaşayabilir. Ancak bu semptomlar genellikle ilaç kullanımıyla etkili bir şekilde yönetilebilir.
İshal: SASI ameliyatı, ishal atakları da dâhil olmak üzere bağırsak hareketlerinde değişikliklere yol açabilir. Ancak, bunun genellikle ameliyattan birkaç hafta sonra düzelen geçici bir sorun olduğunu belirtebiliriz.
Beslenme eksiklikleri: Bu ameliyatın besin emilimi üzerindeki etkisi, temel vitamin ve mineral eksikliklerine neden olabilir. Bu tür eksiklikleri önlemek için hastaların doktorlarının önerdiği takviyeleri almaları gerekebilir.
Sonuçları ne zaman görmeye başlayacağım?
Birçok hasta sonuçları hemen görmeye başlar. En önemli kilo kaybı genellikle ilk üç ayda gerçekleşir. Tabii ki bu, büyük ölçüde hastanın ameliyat sonrası diyet ve egzersiz programını ne kadar iyi takip ettiğine bağlı olacaktır. Obezite ile ilgili sağlık sorunları da genellikle ameliyattan 3 ila 12 ay sonra remisyona girer.
Sonuçlar kalıcıdır mıdır?
SASI bypassın sonuçları, hasta ameliyat sonrası diyet ve egzersiz programını takip etmeye kararlıysa genellikle uzun ömürlüdür. Ancak kalıcılık, yeni düzene, düşünme ve yeme biçimine bağlılık da gerektirir.