ROBOTİK PROTEZ CERRAHİSİ (ROBOTİK ARTROPLASTİ)
Teknolojide yaşanan ilerlemeler, protez cerrahisindeki yeniliklerle birlikte insan sağlığı için önemli gelişmeleri getirdi. Tıpta robotik cerrahinin yeri her geçen gün daha da önem kazanıyorken ortopedide de robot teknolojisinden faydalanılıyor bu da robotik protez cerrahisinin öne çıkmasına neden oluyor.
Artroplastik Robotik Cerrahi, Robotik Protez Cerrahisi ve Makoplasty isimleri de verilen eklem protezlerinde robotik cerrahinin uygulaması ile Robotik Total Kalça Protezi, Robotik Unikondiller Protez Cerrahisi ameliyatları yapılabilmektedir.
Artroplastik Robotik Cerrahi; diz veya kalça protezi ameliyatı sırasında uygulamanın doğruluk ve hassasiyetini arttırmak için kullanılan gelişmiş yardımcı sistemlerdir. Ameliyatın planlaması, verilerin elde edilmesi ve sisteme yüklenmesi, ameliyatın gerçekleştirilmesi gibi işlemleri kapsar. Robot; planlanan protez yerleştirilmesi işleminin önceden planlandığı gibi hatasız olarak uygulanmasında cerraha yardımcı olur.
Ameliyat edilecek hastanın tüm verileri; tomografik görüntüleme yardımıyla 3-D formatına dönüştürülerek robotik cerrahi sisteminin hafızasına yerleştirilir. Böylece robot ameliyat sırasında tüm hassas işlemlerin kontrollü olarak yapılmasını sağlar.
Robotik cerrahi kararı verilen hastanın özel bir yöntem ile bilgisayarlı tomografisi çekilir. Veriler robotun hafızasına yüklenir. Program hastanın dizine en uygun protezin boyutlarını belirler ve bunu hastadan elde edilen veriler ışığında hazırladığı sanal bir model üzerine yerleştirir. İnsan gözü standart röntgen filmlerini kullanarak bu yerleştirmeyi robotun kullandığı gibi yapamaz. Ameliyatı yapan cerrah, robotun hafızasında oluşan sanal koordinatlara uygun olarak takılacak metal protezin tam yerine yerleştirilmesini sağlar. Deneyimli bir cerrah sistemi gerektiği gibi kullanarak planlanan ameliyatı neredeyse hatasız olarak gerçekleştirir.
Robotik Protez Cerrahisinin Avantajları Nelerdir?
Robotik protez cerrahisinin en önemli avantajı ameliyatın klasik yöntemlerden daha hassas bir şekilde yapılmasına olanak sağlamasıdır. Robotik cerrahi hedeflere en az hata ile ulaşılmasını sağlayan yardımcı sistemlerdir. Kalça protezi ameliyatları sonrasında %4 oranında görülebilen protez çıkık riski komplikasyonu %1 gibi oranlara düşürmektedir. Robotik cerrahide kemiğe çok hassas müdahale edildiği için emboli olasılığı azalır.
Robotik protez cerrahisinin avantajlarını özetleyecek olursak;
- Sağlıklı kemik ve yumuşak dokular tam olarak korunur
- Hastaya göre özelleştirilmiş protez imkânı sunulmuş olur
- Diz protezi en yüksek hassasiyet ve kesin doğrulukta yerleştirilir
- Kan kaybı daha azdır
- Daha ağrısız ve hızlı bir iyileşme süreci yaşanır
- Günlük hayata dönüş daha çabuk ve rahat olur
- Daha az ameliyat sonrası ağrı
- Daha az süre hastane yatışı
- Daha iyi hareket imkanı
- Daha uzun protez ömrü
Robotik Artroplastide Robotun Görevleri Nelerdir?
Görüntülenme sonrası hastaya ait veriler değerlendirilmesi, operasyondaki bazı noktaların planlanması robotik sistemin sağladığı işlerdendir. Ameliyat öncesi kemiklerin kesileri ve parçaların pozisyonları bilgisayarda planlanır. Operasyon sırasında robotik kol, kesileri yapmaya destek olur.
Robotik protez cerrahisinde, hastaya özel planlama yapılır. Ameliyattan birkaç gün önce film ve tomografi çekimi yapılır ve sisteme yüklenir. Oluşturulan 3 boyutlu modellemeye göre protezin hesaplamaları yapılır. Doktor bu planlamaya uygun olarak yapacağı ameliyatı kendi gözlemleriyle düzenler. Robotik kol işlem sırasında planlama dışında olası gelişmesi muhtemel hatalara engel olur.
Tüm Robotik Sistemler Aynı mıdır?
Farklı robotik cerrahi sistemleri mevcuttur. Ancak 55 yıllık protez cerrahi geçmişinin son 15 yılında aşama aşama gelişerek önce kısmı protez sonra kalça protezi en son olarak da diz protezini robotik sistemine aktaran Makoplasty sistemi bu noktada farklılıklar içerir: Sistem sadece doktorun navigasyonla yönlendirdiği bir mekanizma olmayıp kendi robotik kol sistemine de sahiptir. Bu robotik kısmın sadece isimde olmamasını aynı zamanda robotun operatörün doktorun hata yapmasını engelleyecek şekilde müdahale edip doktora yardımcı olmasını da sağlar.
Makoplasty ve geleneksel protez diz cerrahisi arasında yapılan bir araştırmada, ortalama 4 kat daha hassas kesim ve 3 kat daha doğru implant yerleştirme olduğunu görülmüştür. Kalça protezinde de çıkık kalça komplikasyonu oranı 4 kat az görülür.