Belde Kanal Daralması (Spinal Stenoz)

Belde kanal daralması (spinal stenoz), omurilik ve sinir köklerinin geçtiği kanalın darlığı sonucunda bacaklara yayılan ağrı, uyuşma ve yürüme kısıtlılığı ile seyreden bir durumdur. Erken tanı, uygun fizik tedavi ve gerektiğinde cerrahi seçeneklerle yaşam kalitesi artırılabilir.

Belde kanal daralması nedir?

Omurga kanalının kemik, disk ya da bağ dokularındaki kalınlaşma ve çıkıntılarla daralması sonucu sinir dokusunun bası altında kalmasıdır. Yaşa bağlı dejenerasyon en sık nedendir; doğuştan dar kanal, travma veya ameliyat sonrası değişiklikler de etkili olabilir.

Belde Kanal Daralmasının Nedenleri

• Dejeneratif disk hastalığı ve faset eklem artrozu
• Ligamentum flavum kalınlaşması
• Omurga kaymaları (spondilolistezis)
• Doğuştan dar kanal
• Travma, ameliyat sonrası fibrozis
• Kireçlenme ve kemik çıkıntıları (osteofit)

Belde Kanal Daralmasının Belirtileri

• Belden kalça ve bacağa yayılan ağrı (nörojenik kladikasyon)
• Yürürken artan, öne eğilmekle azalan ağrı
• Uyuşma, karıncalanma, kuvvet kaybı
• Uzun süre ayakta kalamama
• İleri vakalarda denge bozukluğu ve düşme eğilimi

Ne zaman doktora başvurulmalı?

Ağrınız 6 haftayı aşıyorsa, yürüme mesafeniz kısaldıysa, bacakta ilerleyen güçsüzlük, idrar-dışkılama sorunları veya gece uykudan uyandıran ağrı varsa gecikmeden başvurulmalıdır.

Tanı Yöntemleri

• Klinik muayene ve nörolojik değerlendirme
• Röntgen ile hizalanma/kireçlenme değerlendirmesi
• MR ile kanal darlığı ve sinir basısının gösterilmesi
• BT/BT-myelografi ile kemik yapının ayrıntılanması
• EMG ile sinir etkilenmesinin derecesi

Tedavi Seçenekleri

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

• Manuel terapi ve mobilizasyon: Eklem hareket açıklığını artırır, kas spazmını azaltır.
• Nörodinamik egzersizler: Sinir kaydırma-germe teknikleriyle sinir sıkışmasını hafifletir.
• Fleksiyon ağırlıklı egzersizler: Öne eğilme paternlerini güçlendirerek kanal içi basıyı azaltır.
• Core stabilizasyon ve kalça kuvvetlendirme: Bel-bacak yük dağılımını dengeler, yürüme mesafesini artırır.
• Postür ve yürüme eğitimi: Yokuş aşağı/uzun adım gibi ağrıyı artıran kalıpların düzeltilmesi.
• Traksiyon ve elektroterapi (seçilmiş vakalarda): Ağrı modülasyonu ve fonksiyon artışı için destek.

Not: Fizik tedavi, ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kombine edildiğinde en iyi sonucu verir; tedavi süresi genellikle 6–8 hafta, haftada 2–3 seans planlanır.

İlaç Tedavisi

• Parasetamol veya NSAİİ ile ağrı-kızarıklık kontrolü
• Nöropatik ağrı için gabapentinoidler veya SNRİ’ler (hekimin uygun görmesi halinde)
• Kısa süreli kas gevşeticiler (seçilmiş durumlarda)

Girişimsel ve Cerrahi Yöntemler

• Epidural steroid enjeksiyonu: Kısa-orta vadede ağrıyı azaltabilir.
• Dekompresyon cerrahisi (laminektomi, mikroskopik dekompresyon): İnatçı sinir basısında.
• Enstrümantasyon/fiksasyon: Eşlik eden instabilite veya kayma varsa eklenebilir.

Yaşam Tarzı ve Egzersiz Önerileri

• Kilo kontrolü, antiinflamatuvar beslenme
• Günlük kısa yürüyüşler, bisiklet/elliptical gibi öne eğilme toleranslı kardiyo
• Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınma, molalı aktivite planı
• Ev egzersiz programına düzenli uyum, sigaradan uzak durma