Ağız İçi Lezyonları
Ağız içi lezyonları (yaraları), yemek yemeyi ve konuşmayı acı verici bir hale getiren yaralardır. En sık rastlanan ve tekrarlayan ağız yaraları uçuk ve afttır. Bu iki tür yara, benzer gibi görünmelerine rağmen birbirinden farklıdır.
Uçuk nedir?
Uçuk, dudakta görülen, içi sıvı dolu kabarcıklara verilen genel bir isimdir. Bu kabarcıklar, saatler içinde patlayarak, kabuklanır. Uçuk genellikle ağrılıdır ve ağrı, lezyonun ortaya çıkışından birkaç gün önce ortaya çıkar.
Rahatsızlık 7-10 gün sürer. Uçuk, nadiren dişeti ve sert damakta da görülebilir.
Uçuğun sebepleri nelerdir?
Uçuk, herpes simpleks virüsünün aktif duruma geçmesi ile meydana gelir. Bu virüs, daha önce bu enfeksiyonu geçiren hastalarda sessiz ve sinsi bir şekilde bekler ve stres, ateş, travma, hormonal değişiklikler ve güneş ışığına maruz kalma gibi durumlarda aktif hale geçer. Tekrarlayan lezyonlar, aynı yerde yerleşme eğilimindedir.
Uçuğun yayılma riski var mıdır?
Evet. Uçuk patladıktan sonra tamamen iyileşene kadar geçen süre enfeksiyonun yayılımı için en riskli dönemidir. Virüs; gözlerinize, genital organlara yayılabilir ve diğer insanlara da bulaşabilir.
Uçuk nasıl tedavi edilir?
Uçuğun günümüzde kesin bir tedavisi yoktur ancak bu konuda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Rahatsızlığı hafifletmek için % 5 asiklovirli merhem gibi bir antiviral ajan kullanılabilir.
Uçuk nasıl önlenebilir?
- Bir lezyon görüldüğünde ağız ve burun içi, genital bölge gibi alanlar enfeksiyona karşı korunmalıdır.
- Genital bölgesinde uçuk olan bir kişi ile cinsel temastan kaçınılmalı ya da koruyucu önlemler alınmalıdır.
- Eğer bir uçuk mevcutsa uçuğun daha da yayılmasını önlemek için lezyonu patlatmaktan kaçınılmalıdır.
- Birine ya da kendi vücudunuzda enfeksiyon bulaşma riski olan yerlere dokunmadan önce eller iyice yıkamalıdır.
Aft nedir?
Uçukla sık sık karıştırılan aft; dilde, yumuşak damakta, dudak ve yanakların iç kısımlarında görülen küçük, yüzeysel ülserdir. Aft, oldukça ağrılıdır ve 5-10 gün sürer.
Daha çok kadınlarda rastlanmakla beraber aft, toplumun yaklaşık %20’sinde görülür. Genelde tek bölgede görülen afta bazı durumlarda birden çok bölgede rastlanabilir.
Aftın sebepleri nelerdir?
Aft; stres, travma, Behçet Hastalığı, b12 eksikliği ya da asitli yiyecekler (domates, turunçgiller, vs.) gibi lokal tahriş edici maddelere maruz kalma gibi durumlarda ortaya çıkan bir bağışıklık sistemi reaksiyonudur.
Aftın yayılma riski var mıdır?
Hayır. Uçuktan farklı olarak aftın nedeni, bakteri ya da bir virüs olmadığı için lokal yayılımı ya da bir başkasına bulaşması söz konusu değildir.
Aft nasıl tedavi edilir?
Aftın kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak, rahatsızlığa neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması ve enfeksiyondan korunma, aftın hafifleyip, yok olmasını sağlar. Kortizon türevi ilaçlar (kortikosteroidler) da aft tedavisine yardımcı olur.
İki haftadan uzun süren, iyileşmeyen ağız yaralarında doktorunuza ya da diş hekiminize başvurmalısınız.