- Şubat 9, 2024
- Web Yayın Kurulu
- Yorum: 0
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Sağlık Rehberi
AĞRILARA PAYDOS
LOKAL ENJEKSİYON TEDAVİSİ
Birçok hareket sistemi hastalığında başvurulan tedavi yöntemlerinden birisi de lokal enjeksiyon tedavileridir. Hangi koşullarda hangi sıklıkta ve adette yapılacağı farklılıklar göstermektedir. Hastalığın cinsine, meydana gelmiş lezyonun büyüklüğüne ve hastalık süresine bağlı alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Enjeksiyon eklemlere, tendon yapışma yerine, bazı ağrılı noktalara, hastalıkla ilgili özel noktalara (Tetik nokta, kanal içine vs) yapılabilir. Enjekte edilen kimyasallar, serum fizyolojikten Botox enjeksiyonlarına kadar geniş bir yelpaze oluşturmaktadır.
ENJEKSİYON OLARAK KULLANILAN MADDELER
- Serum fizyolojik
- Lokal anestezikler
- Kortizon
- Genel enjektabl ilaçlar
- Kıkırdak besleyiciler
- Çeşitli radyoaktif maddeler
- Botox türevleri
- Diğer
En fazla lokal enjeksiyon eklem içine yapılmaktadır. Bunu ağrılı ve tetik noktalara yapılan enjeksiyonlar izler. Kireçlenmelerde (osteoartritte) belli başlı eklemlerin içine enjeksiyonlar yapılmaktadır. Eklem içine yapılan bu enjeksiyonların temel hedefi kıkırdak aşınmasını azaltmaktır. Tıpkı bir menteşenin yağlandığında daha sessiz ve kolayca hareket edebildiği gibi akışkanlığı yüksek bazı sıvıların eklem içerisine verilmesi benzer yararları sağlamaktadır. Bu uygulamanın başlangıçta yılda iki kez daha sonra yılda bir kez tekrarlanması önerilmektedir. En çok tercih edilen eklem dizler olup bunu el, dirsek, çene ve kalça eklemleri izlemektedir.
Yumuşak doku romatizmaları (eklem dışı) enjeksiyon tedavisinin tercih edildiği diğer hastalık grubundandır.
Omuzda bulunan bir kesecik içerisine veya tendon çevresine yapılan enjeksiyon sık tercih edilenler arasında yer alır. Omuz hareketlerini yaptıran kirişlerin (tendon) katıldığı bu hastalıkta yapılan kortizon enjeksiyonu ağrı ve hareket kısıtlılığını kısa zamanda ortadan kaldırır. İkinci bir enjeksiyona genellikle gerek kalmayabilir.
Ayrıca omuz eklemi içerisine de eklemin ön kısmından girilerek çeşitli ilaçlar zerk edilmektedir. Artroz veya eklem hareketlerini kısıtlayan iltihaplı eklem romatizması olan “Romatoid Artrit” bu enjeksiyonların tercih edildiği bir hastalıktır.
Bir adale romatizması olan fibromiyaljide de enjeksiyon etkin tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır. Bu amaçla lokal anestezikler, özel elde edilmiş bitkisel eriyikler, daha uzun süreli ve kalıcı etki edebilen Botoks türü ilaçlar kullanılabilmektedir. Bu sonuncusu 3-4 ayda bir tekrarlanmakta ve her seferinde ağrılı olduğu tespit edilen 4-6 noktaya 1-2 cc’lik seyreltilmiş ilaç enjekte edilmektedir. El bileğinde sinir sıkışması (Karpal tunel sendromu bilek kanalı sendromu) durumunda ameliyattan önce yapılan konservatif seçenekler arasında (ilaçlar, fizik tedavi, geceleri takılan istirahat ateli vb) bilek kanalı içerisine enjeksiyonlar oldukça önemlidir. Genellikle kortizon enjeksiyonları yapılmaktadır. 2 hafta arayla en fazla 3 defa tekrarlanan bu enjeksiyonlar birçok hastayı ameliyat kararından vazgeçirebilmektedir. Yine aynı bölgeye yapılacak proteoglikan enjeksiyonları ise 10-15 defa uygulanan daha kalıcı etkisi olabilen seçeneklerdir.
Bir başka yumuşak doku romatizması olan “tenisçi dirseğinde” diğer tedavi seçeneklerinin biri de tendonun geçtiği oluğa lokal enjeksiyonlar yapılmasıdır. Gerçekten bu gibi enjeksiyonlar sonunda günlük yaşam sıkıntılarından kurtulan çok sayıda hastamız bulunmaktadır.
Aynı prensiplerle el başparmağından bileğe doğru uzanan bölgede rastlanan bir hastalık olan “De Quervain” hastalığında lokal enjeksiyonlar kullanılmaktadır. Bir tendon hastalığı olan bu hastalığın dışında diğer yumuşak doku romatizmalarından tetik parmak içerisine, el ayası içindeki sert dokunun büzüşmesiyle seyreden bir hastalık olan Dupuytren Kontraktüründe de yine el ayası içerisine lokal enjeksiyonlar çok yararlı çözümlerdir. Omurlar arasında bulunan kıkırdak yapısındaki diskler çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Bunlar; fıtık, disklerde dejenerasyon veya omurgada kireçlenmeler olabilir. İşte bu şartlarda omurga aralarına veya yanlarda bulunan yumuşak dokular içine bir takım enjeksiyonlar yapmaktayız. Hayvan kıkırdaklarından elde edilmiş organik kimyasalları veya daha değişik maddeleri tedavi amacıyla haftada 1 veya 2 defa olmak üzere enjekte etmekteyiz.
Tüm enjeksiyon işlemleri sırasında mikropsuz steril ortamda çalışılması son derece önemlidir. Burada eklemde meydana gelecek bir enfeksiyon çok ciddi sorunlara yol açabileceğinden çalışmalar titizlikle yürütülmelidir. Yine enjeksiyon yapılacak yer dikkatle tespit edilmeli ve kesinliğine karar verildiğinde enjeksiyon yapılmalıdır. Enjeksiyon yapılan bölge daha sonra birkaç dakika izlenmelidir. Hastalar, enjeksiyondan sonra bir süre aktif yaşamını yavaşlatmalı ekleme enjeksiyon yapıldıysa işlemden sonra fazla dolaşmamalıdır. Saatler sonra enjeksiyon yapılan yerde ağrı artışı, şişlik gibi sorunlar varsa konu doktorla paylaşılmalıdır. İlk olarak eklem istirahat ettirmeli ve kısmen yüksek tutulmalıdır. Şiş bölgeye havluya sarılmış buz tatbik edilmelidir. Her biri yarım saat süren buz seanslarından günde 3-4 kez yapılmalı ağrı kesici NSAİ ilaçları kullanmak için doktorun görüşüne başvurulmalıdır.
Eklem içerisine son yıllarda ozon enjeksiyonları yapılmasından yararlı sonuçlar alındığına ait bilgilere rastlanmaktadır. Bu nedenle diğer çözümlerin yetersiz kaldığı durumlarda alternatif olarak bu yöntem de tercih edilebilir.