Tiroid biyopsisi nasıl yapılır?

Tiroid biyopsisi tiroit nodüllerinin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunu anlamak için hücre örneği alınması işlemidir. Girişimsel radyoloji eşliğinde, çoğunlukla ultrason kılavuzluğunda ve lokal anestezi ile güvenle uygulanabilir. Amaç erken ve doğru tanı koyarak gereksiz ameliyatlardan kaçınmak ve gerekli durumlarda tedaviyi hızlandırmaktır.

Tiroid biyopsisi neden istenir?

• 1 cm ve üzeri, riskli ultrason bulguları (ör. mikrokalsifikasyon, düzensiz kenar, yüksek TI-RADS skoru) olan nodüller
• 1 cm’den küçük olup yüksek risk faktörleri bulunan nodüller (aile öyküsü, geçmiş boyun radyasyonu, hızlı büyüme)
• Şüpheli lenf nodu varlığı
• Daha önce şüpheli/sınırda raporlanan nodüllerin yeniden değerlendirilmesi

Biyopsi Çeşitleri

İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB, FNA)

Ultrason eşliğinde çok ince bir iğneyle hücre aspirasyonu yapılır. Çoğu hasta için ilk ve yeterli adımdır; komplikasyon riski düşüktür ve aynı gün taburculuk sağlanır.

Kalın iğne (tru-cut) biyopsisi

Hücre değil doku silindiri alınır. FNA’nın yetersiz kaldığı, tekrarlayan belirsiz sonuçların olduğu veya lenfoma/tiroidit gibi durumların ayırıcı tanısında tercih edilir.

İşlem nasıl gerçekleştirilir?

Hazırlık

Tiroid biyopsisine gelmeden önce bazı küçük hazırlıklar gerekir. Amaç, işlemi güvenli ve sorunsuz tamamlamaktır. Aşağıdakilere uymanız yeterlidir.
• Kan sulandırıcı ilaçlarınızı kendi başınıza kesmeyin. Doktorunuz gerekirse doz veya gün ayarlaması yapar.
• Genellikle aç kalmanız gerekmez; farklı bir durum varsa randevudan önce size bildirilir.
• Boynunuzdaki takıları çıkarır, kısa bir onam formu imzalarsınız.

Uygulama

İşlem ultrason eşliğinde, ince bir iğneyle birkaç dakikada tamamlanır. Çoğu kişi yalnızca hafif bir batma hisseder. Aşağıdaki adımlar standarttır.
• Ultrasonla biyopsi yapılacak nodül net biçimde görüntülenir.
• Boyun cildi lokal anestezi ile uyuşturulur; bu sayede ağrı minimum olur.
• İnce iğneyle 2–4 kez çok kısa giriş yapılarak örnek alınır ve patoloji için hazırlanır.
• Tüm işlem çoğunlukla 10–20 dakika sürer.

Sonrası

İşlemden sonra kısa bir dinlenme yeterlidir; aynı gün günlük hayatınıza dönebilirsiniz. Aşağıdaki önerilere dikkat etmeniz iyileşmeyi hızlandırır.
• Boynunuzda küçük bir bandaj olur. Merkeziniz uygun görürse 1–2 saatlik kısa bir gözlem yapılabilir.
• Aynı gün normal şekilde yiyip içebilirsiniz. Yalnızca 24 saat ağır egzersizden kaçının.
• Hafif ağrı ve hassasiyet olabilir. Buz uygulaması ve basit ağrı kesiciler genellikle yeterlidir.

İşlemi ultrason ile yapmanın avantajları nelerdir?

Ultrason, iğnenin tam doğru noktaya gitmesini sağlar ve olası riskleri azaltır. Bu sayede gereksiz girişimlerden kaçınılır. Şüpheli odaklar milimetrik doğrulukla hedeflenir. Damarlar görüldüğü için kanama riski düşer. Birden fazla nodül varsa, en riskli görünen nodüle öncelik verilir.

Yan etkileri ya da riskleri var mı?

Genel olarak işlem güvenlidir; görülen etkiler genellikle hafif ve geçicidir. Beklenmedik bir durum olursa doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir:
• Boyunda hassasiyet ve küçük morarma sık görülür, kendiliğinden düzelir.
• Nadiren kanama/hematom gelişebilir; bası ve kısa gözlem çoğu zaman yeterlidir.
• Enfeksiyon çok nadirdir; ateş veya şiddetli ağrı olursa mutlaka başvurun.
• Ses kısıklığı olağan değildir; gelişirse değerlendirme gerekir.

Kistler ve minimal cerrahi tedaviler

Tekrarlayan kistik nodüllerde biyopsi tanıya yardımcı olur; şikayet devam ediyorsa girişimsel radyoloji eşliğinde etanol ablasyonu düşünülebilir. Katı benign nodüllerde seçilmiş hastalarda mikrodalga veya RFA ablasyon, cerrahiye alternatif olabilir. Uygunluk mutlaka multidisipliner kurulda değerlendirilir.

Kimler için uygun olmayabilir?

• Kontrolsüz kanama bozukluğu,
• Şiddetli antikoagülasyon ve düzenlenememesi,
• Aktif boyun enfeksiyonu durumlarında risk–fayda analizi yapılarak planlama kişiselleştirilir.