İnmede CPM Tedavisi

CPM (Sürekli Pasif Hareket)

CPM (sürekli pasif hareket), kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının rehabilitasyon sürecinde önemli bir rol oynayan bir tedavi yöntemidir.

CPM nedir?

CPM; ameliyat, yaralanma veya travma sonrası eklem hareketliliğini ve fonksiyonunu geri kazandırmak için kullanılan motorize bir cihazla gerçekleştirilen tedavi yöntemidir. Bu cihaz, hastanın aktif katılımı olmadan eklemi kontrollü bir şekilde sürekli olarak hareket ettirir. Eklem sertliğini önleyerek, ağrıyı azaltarak ve dolaşımı artırarak iyileşmeyi destekler.

CPM’nin faydaları nelerdir?

CPM’nin temel faydaları şunlardır:

  • Eklem beslenmesini ve kayganlığını arttırır: Eklem sıvısının üretimini teşvik ederek, eklem dokularını besler ve iyileşmeyi hızlandırır.
  • Eklem sertliğini önler: Ameliyat veya yaralanma sonrası hareketsizlik, eklemlerde sertleşmeye ve yapışıklıklara neden olabilir. Düzenli hareket sağlayarak bu riskleri minimize eder.
  • Ağrıyı azaltır: Tedavinin kontrollü hareketi, sinir reseptörlerini uyararak, ağrıyı hafifletir ve dolaşımı iyileştirerek dokulardaki atık maddelerin uzaklaştırılmasına yardımcı olur.
  • Hareket açıklığını artırır: Düzenli kullanımı, eklem esnekliğini artırır ve hareket açıklığının yeniden kazanılmasını sağlar.
  • İyileşme sürecini hızlandırır: Şişliği azaltması, dolaşımı arttırması ve doku beslenmesini iyileştirmesi sayesinde yumuşak doku ve kemik iyileşmesini hızlandırır.

CPM’nin kullanım alanları nelerdir?

Tedavi en sık olarak ortopedik ameliyat sonrası rehabilitasyon, nörolojik hastalıklar, spor yaralanmaları ve pediatrik rehabilitasyonda kullanılır.

Ortopedik ameliyat sonrası rehabilitasyonda CPM kullanımı nasıldır?

Ortopedik ameliyatlar sonrasında hastaların en büyük endişelerinden biri eklem sertliği, hareket kısıtlılığı ve uzun süren iyileşme süreçleridir. Sürekli pasif hareket cihazları, özellikle diz protezi, ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, menisküs onarımı, omuz artroskopisi ve kalça ameliyatları sonrası rehabilitasyonda önemli bir yer tutar.

Ameliyat sonrası dönemde eklemin hareketsiz kalması; eklem içi yapışıklıklara, sertliğe ve kas atrofisine yol açabilir. Tedavi, ameliyat sonrası erken dönemde kullanılarak, eklemi sürekli ve kontrollü bir şekilde hareket ettirir, böylece eklem içinde sinovyal sıvı dolaşımını arttırarak, eklem beslenmesini destekler ve iyileşme sürecini hızlandırır. Ayrıca hastaların ağrı seviyelerini azaltarak daha konforlu bir iyileşme süreci geçirmesine yardımcı olur. Özellikle diz protezi ameliyatı geçiren hastalarda cihazın düzenli kullanımı, hareket açıklığını artırır ve hastanın günlük yaşamına daha hızlı adapte olmasını sağlar.

Çoğu ortopedi ve fizik tedavi uzmanı, tedavinin erken mobilizasyon sağlama, ameliyat sonrası komplikasyonları azaltma ve hastaların fizik tedavi sürecine daha etkin katılımını teşvik etme açısından önemli bir rehabilitasyon aracı olduğunu vurgulamaktadır.

Tedavi kişiye özel olarak planlanmalı, hareket açıklığı ve kullanım süresi hastanın durumuna göre ayarlanmalıdır.

Hemipleji (inme) hastalarında tedavinin faydaları nelerdir?

Hemipleji (inme) geçiren hastalarda, özellikle etkilenen tarafta uzun süre hareketsizlik nedeniyle eklem sertliği, kas kısalması ve spastisite gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu durum hastanın günlük yaşam aktivitelerine katılımını zorlaştırırken, fiziksel bağımsızlığını da ciddi şekilde kısıtlayabilir.

Tedavi, felçli hastalarda pasif hareket sağlayarak eklem içinde sinovyal sıvı dolaşımını artırır, eklem beslenmesini destekler ve dokuların daha sağlıklı kalmasına yardımcı olur.

Özellikle omuz, dirsek, el bileği, kalça ve diz gibi büyük eklemlerde uygulanan tedavi, eklem hareket açıklığını koruyarak, uzmanın manuel mobilizasyon tekniklerini uygulamasına destek olur ve daha etkili bir rehabilitasyon süreci sağlar. Düzenli kullanım spastisiteyi azaltarak hastanın istemli hareketlerini kolaylaştırabilir ve aktif egzersizlere daha hızlı başlamasına yardımcı olabilir.

Hemipleji hastalarında tedavi kişiye özel olarak planlanmalı, hareket aralığı ve süresi hastanın toleransına göre ayarlanmalıdır. Bu cihazın erken dönemde kullanılması, inme sonrası rehabilitasyon sürecinde hastaların fonksiyonel bağımsızlığa ulaşmasını hızlandırarak yaşam kalitesini artırır.

Spor yaralanmalarında CPM kullanımı nasıldır?

Spor yaralanmalarında cihazlar, eklem hareket açıklığını koruma, iyileşme sürecini hızlandırma ve sporcunun en kısa sürede sahalara dönmesini sağlama açısından önemli bir rehabilitasyon aracıdır.

Ön çapraz bağ yırtıkları, menisküs yaralanmaları, bağ ve tendon kopmaları gibi cerrahi müdahale gerektiren spor sakatlıkları sonrasında eklemin uzun süre hareketsiz kalması; kas zayıflığına, eklem sertliğine ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.

Tedavi, kontrollü ve sürekli hareket sağlayarak eklem içinde kan dolaşımını artırır, ödemin ve inflamasyonun azalmasına yardımcı olur ve doku beslenmesini iyileştirir. Özellikle diz, ayak bileği, omuz ve dirsek gibi sporcuların sıkça zorladığı eklemlerde kullanım, ameliyat sonrası rehabilitasyon sürecinde eklem sertliğini önleyerek hareket açıklığını korur ve sporcuların erken mobilizasyonuna katkı sağlar. Ayrıca, ağrıyı azaltarak sporcunun daha konforlu bir rehabilitasyon süreci geçirmesine ve aktif egzersizlere daha hızlı başlamasına yardımcı olabilir.

Her sporcunun yaralanma durumu ve iyileşme süreci farklı olduğu için tedavinin süresi ve hareket aralığı, fizik tedavi ve ortopedi uzmanları tarafından bireysel olarak belirlenmelidir. Spor yaralanmalarında tedavinin etkin bir şekilde kullanılması, iyileşme sürecini optimize ederek sporcunun performansına daha hızlı kavuşmasına yardımcı olur.

Pediatrik rehabilitasyonda CPM ne amaçla uygulanır?

Pediatrik rehabilitasyonda CPM, çocuklarda eklem hareket açıklığını koruma, kas-iskelet sistemi gelişimini destekleme ve deformiteleri önleme açısından önemli bir tedavi yöntemidir.

Doğuştan kalça çıkığı, serebral palsi, spina bifida, konjenital eklem kontraktürleri ve ortopedik cerrahi gerektiren durumlar gibi çeşitli pediatrik hastalıklarda kullanımı, eklem mobilitesini artırarak çocukların fonksiyonel bağımsızlığa ulaşmasına katkı sağlar.

Çocuklarda uzun süreli hareketsizlik; kaslarda kısalmaya, eklem sertliğine ve duruş bozukluklarına yol açabileceği için tedavi, pasif hareket sağlayarak eklemleri besler, kas esnekliğini korur ve kontraktür gelişimini önler.

Özellikle kalça, diz ve ayak bileği gibi alt ekstremite eklemlerinde kullanılan yöntem, ameliyat sonrası rehabilitasyon sürecinde eklem hareketliliğini destekleyerek çocuğun daha hızlı toparlanmasına yardımcı olur.

Pediatrik hastalar için cihazları özel olarak ayarlanarak çocuğun yaşına, kilosuna ve hareket toleransına uygun hale getirilmelidir. Düzenli ve doğru şekilde uygulanan tedavi, çocukların motor gelişimini destekleyerek günlük yaşam aktivitelerine katılımını artırır ve uzun vadede yaşam kalitesini iyileştirir.

Uygulamanın aşamaları nelerdir?

Uygulama, hastanın durumuna, geçirdiği ameliyata ve rehabilitasyon hedeflerine göre bireyselleştirilmiş bir tedavi planı ile gerçekleştirilir.

Değerlendirme: Hastanın eklem fonksiyonu, hareket kısıtlılığı ve ameliyat geçmişi analiz edilir.

Kişiye Özel Ayarlamalar: Cihazın hareket aralığı, hızı ve süresi, hastanın ihtiyaçlarına ve toleransına göre belirlenir.

Düzenli Takip: Hastanın tedaviye yanıtı takip edilerek, gerektiğinde parametreler ayarlanır.

Hasta Eğitimi: Hastalara ve yakınlarına uygulamanın faydaları, cihazın evde nasıl kullanılacağı ve tedavi sürecinde beklenen gelişmeler hakkında bilgi verilir.

Rehabilitasyon teknolojisindeki gelişmelerle birlikte CPM, ortopedik ve kas-iskelet sistemi hastalıklarının tedavisinde temel bir bileşen olmaya devam etmektedir.

Kaynaklar:

  • Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy (JOSPT)
  • American Physical Therapy Association (APTA) Guidelines
  • European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine