Mini gastrik bypass (MGB), benzer faydaları korurken geleneksel gastrik bypass prosedürünü basitleştirmek için tasarlanmış bir obezite cerrahisi türüdür. 1997 yılında Dr. Robert Rutledge tarafından geliştirilen MGB; minimal invaziv yapısı, daha kısa ameliyat süresi ve daha karmaşık olan bariatrik ameliyatlara kıyasla daha az risk taşıması nedeniyle popülerlik kazanmıştır.
Mini gastrik bypass nedir?
MGB, kısıtlayıcı ve malabsorptif bir prosedürdür. Yani, gıda alımını sınırlar ve kalori emilimini azaltır. Geleneksel Roux-en-Y gastrik bypass‘ın aksine, operasyonda mide ve bağırsak arasında tek bir bağlantı (tek anastomoz) yapılır. Bu da komplikasyon riskini ve ameliyat süresini azaltır.
Mini gastrik bypass nasıl çalışır?
MGB, tek seferde yiyebileceğiniz yiyecek miktarını azaltarak, iştah ve tokluğu etkileyen bağırsak hormonlarını değiştirir. Roux-en-Y gastrik bypass’ın (RYGB) ve sleeve gastrektominin (tüp mide ameliyatı) bazı özelliklerini birleştirir. Cerrah, sleeve gastrektominin üst üç çeyreğine benzer şekilde uzun ve dar bir kese oluşturmak için midenin üst kısmını zımbalar. Daha sonra bu kese, ince bağırsağın bir halkasına bağlanır. Böylece ince bağırsağın bir bölümü bypass edilir. Yemek yerken yiyecekler bu küçük keseye ve ardından doğrudan ince bağırsağa geçer, midenin çoğunu ve iştahı ve açlığı kontrol eden özel bağırsak hormonlarının üretimini değiştiren ince bağırsağın bir bölümünü atlar. Bu, iştahta azalmaya ve yağlı, şekerli yiyeceklere olan düşkünlüğün azalmasını sağlar.
Mini gastrik bypass için kimler uygundur?
Hastanın durumuna göre değişmekle birlikte operasyon için genellikle şu adaylar uygundur:
- Obeziteyle ilişkili sağlık sorunları (örn. diyabet, uyku apnesi) ve 35+ vücut kitle endeksine (VKİ) sahip olanlar
- Daha önce diyet ve egzersizle başarısız kilo verme girişimleri olanlar
- Yaşam boyu diyet değişiklikleri, düzenli egzersiz ve vitamin takviyesi almakta kararlı olacak adaylar
Mini gastrik bypassa nasıl hazırlanılır?
Doktorunuzun uygun gördüğü farklı hazırlıklar olabilmekle birlikte operasyona hazırlık genelde şu aşamaları içerir:
- Hastalar, diyetisyen ve cerrahla konsültasyon dâhil olmak üzere birtakım sağlık değerlendirmelerinden geçer. Yaşam tarzı değişikliklerine hazır olduklarından emin olmak için ruh sağlığı değerlendirmeleri de önerilebilir. Ayrıca, ameliyat için uygunluğunuzu kontrol etmek amacıyla kan testleri, EKG veya göğüs röntgeni gibi rutin tetkikler de gerekebilir. Anestezi uzmanınızı sizi genel anesteziye uygunluğunuz için muayene edecektir.
- Ameliyattan önce size verilen diyet programına uymanız önemlidir. Ayrıca kısa yürüyüşler yapmanız, ameliyat sonrası komplikasyon riskini azaltmaya ve ameliyattan önce biraz kilo vermenize yardımcı olacaktır. Sigara içiyorsanız, planlanan ameliyat tarihinizden 6 hafta önce bırakmanız istenebilir.
- Ameliyattan 6 saat önce hiçbir şey yiyip içmemeniz istenebilir.
- Eğer kullanmak zorunda olduğunuz ilaçlarınız varsa bunu uzmanınıza bildirmelisiniz.
- Kan inceltici ilaçlar kullanıyorsanız ve/veya herhangi bir ilaca alerjiniz varsa doktorunuza bunu söylemelisiniz.
Operasyonun ilk günü nasıldır?
Ameliyatınızın yapılacağı gün, hemşireleriniz değerlendirme amacıyla vücut sıcaklığınız, kan basıncınız, solunum hızınızı ölçecektir. Ameliyat öncesi, bacaklarınızda kan pıhtılarının oluşmasını önlemek için özel çorap giymeniz istenir. Ayrıca bu riski en aza indirmek için antikoagülan (kan inceltici) enjeksiyonlara da yapılabilir. Cerrahınız prosedürü size ayrıntılı olarak açıklayacaktır.
Mini gastrik bypass operasyonu nasıl yapılır?
Operasyonun aşamaları kısaca şöyledir:
- İşlem genellikle 2 saat sürer ve küçük kesiler kullanılarak laparoskopik olarak gerçekleştirilir.
- Mide, dar bir kese oluşturmak için bölünür.
- Bu kese, doğrudan ince bağırsağın bir halkasına bağlanır.
Operasyon sonrası iyileşme nasıldır?
İyileşme kişiden kişiye değişse de çoğu hasta tamamen aktif bir yaşam tarzına dönmeden önce yaklaşık 2-6 haftalık bir iyileşme süreci geçirir.
Ameliyat sonrası: Genelde ameliyatınızdan 4 saat sonra doktorunuz, ayağa kalkmanızı ve hareket etmeye başlamanızı ve her 2 saatte bir 10 dakika dolaşmanızı ister.
Hastanede Kalış: Çoğu hasta hastanede 1-2 gün kalır.
Eve Dönüş: Eve döndüğünüzde kesi yerinde karıncalanma, kaşıntı veya uyuşma gibi farklı hisler hissedebilirsiniz. Bu normaldir ve iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Ancak yüksek ateş, şişlik, ağrı, akıntı veya yara bölgesinin etrafında aşırı kızarıklık ve yutkunmada zorluk yaşarsanız doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
Ameliyattan Sonraki İlk Hafta: İlk hafta genellikle dinlenmeye, sıvı alımına ve sıvı beslenmeye odaklanılarak düşük aktivite içerir. Ağrı ve rahatsızlık olması beklenir. Ancak bunlar genellikle iyileşme ilerledikçe azalır.
Ameliyattan Sonraki 2-4 Hafta: Hastalar yavaş yavaş yumuşak yiyeceklere başlar ve düşük etkili egzersizlere ve yürüyüşe odaklanarak fiziksel aktiviteyi yavaşça artırır.
Ameliyattan Sonraki 4-6 Hafta: Bu zamana kadar çoğu hasta iş ve hafif egzersiz dâhil olmak üzere düzenli aktivitelerine döner. Daha fazla katı gıdanın dâhil edilmesiyle diyet ayarlamaları devam eder.
6 Haftadan Sonra: Tam iyileşme kişiden kişiye değişmekle birlikte, 6-8 haftadan sonra hastalar genellikle tüm normal aktivitelerine dönebilirler. Ancak iyileşmeyi desteklemek için birkaç hafta boyunca ağır egzersizlerden kaçınmalıdırlar.
8 Haftadan Sonra: “Normal” yiyecekler (katı gıdalar) yemeye başlayabilirsiniz. Ancak ekmek veya brokoli gibi elinizde dağılmayan yiyeceklere dikkat edin çünkü bunlar midede şişerek şişkinliğe neden olabilir. Her gün 30 dakika yürümeye devam ettiğinizden emin olun.
İyileşmeyi hızlandırmak için neler yapabilirsiniz?
Operasyon sonrası iyileşmenizi daha hızlı ve konforlu hale getirmek için şunları yapabilirsiniz:
Doktorunuzun direktiflerini izleyin: Operasyonunuzdan önce, bariatrik cerrahınız iyileşmeniz sırasında uymanız gereken yönergeleri gözden geçirecektir. Ameliyattan sonraki riskleri ve komplikasyonları en aza indirmek için bu yönergeleri izlemeniz zorunludur.
Diyet listenize uyun: Ameliyat sonrası diyetinizi takip etmek yalnızca iyileşmeniz için değil aynı zamanda uzun vadeli sonuçlarınız için de önemlidir. Ameliyattan sonraki birkaç ay boyunca katı yiyecekler yiyemeyebileceğinizi unutmayın. İyileşmenizin ilk haftasında berrak sıvı diyetle, sonraki haftalarda püre haline getirilmiş yiyeceklerle ve bundan sonraki iki aya kadar yumuşak yiyecekler tüketeceksiniz. Doktorunuz/diyetisyeniniz, ihtiyaçlarınıza uygun bir diyet planı tasarlamak için sizinle yakın bir şekilde çalışacaktır.
Bol Su İçin: İyileşmeniz sırasında bol su içmek vücudunuzun hızlı ve düzgün bir şekilde iyileşmesine yardımcı olacaktır. Özellikle kilo vermeye başladığınız iyileşme aşamasında yeterli sıvı alımı önemlidir. Günde en az 8 bardak su içmeyi unutmayın.
Erken Hareket Edin: Mini gastrik bypass ameliyatından sonra fiziksel olarak mümkün olur olmaz hareket etmek, derin ven trombozu geliştirme riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Derin ven trombozu, çoğunlukla bacaklarda gelişen bir kan pıhtısıdır. Pıhtı yerinden oynayabilir ve kan dolaşımına ve akciğere doğru ilerleyerek kan akışını engelleyebilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Ameliyatınızdan sonraki günlerde aşırı yorucu aktivitelerden kaçının ancak mümkün olduğunca evde dolaşmaya özen gösterin.
Mini Gastrik Bypass Hakkında Sık Sorulan Sorular
Mini ve Roux-en-Y gastrik bypass arasındaki farklar nelerdir?
Her operasyonun birbirine üstün ve birbirinden daha dezavantajlı yanları vardır. Doktorunuz operasyon yöntemini her zaman size özel olarak belirler. MGB’nin Roux-en-Y’den temel farkı, genellikle daha hızlı ve daha basit bir prosedür olarak kabul edilmesidir. MGB’de sadece bir anastomoz (mide ve bağırsak arasındaki birleşme) yapıldığı için daha az kesi gerektirir ve bu nedenle daha az komplikasyon ve genellikle daha hızlı iyileşme ile sonuçlanır. Örneğin, MGB’de iç fıtık riski oldukça düşükken, Roux-en-Y gastrik bypass hastalarında daha yüksek olabilir.
Mini gastrik bypassın faydaları nelerdir?
Operasyonların birbirine olan üstünlükleri hastaya uygunluğuna bağlı olsa da MGB’nin faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Etkili Kilo Kaybı: Operasyondan sonra iki yıl içinde fazla kilonuzun yaklaşık %60- %75’ini kaybetmeyi bekleyebilirsiniz.
Obeziteye Bağlı Rahatsızlıklarda İyileşme: Çoğu hasta bir yıl içinde fazla kilolarının önemli bir kısmını kaybederek hipertansiyon gibi rahatsızlıklarında hafifleme gözlemler. Tip 2 diyabet durumunda remisyona yardımcı olabilir. Bu da birçok hastanın ameliyattan hemen sonra ilaçlarını bırakabileceği veya azaltabileceği anlamına gelir.
Daha Kısa Ameliyat Süresi: Operasyon, geleneksel gastrik bypasstan genellikle 50 dakika daha kısadır.
Daha Az Komplikasyon Riski: Sızıntı veya iç kanama gibi riskler bu operasyon türünde daha az görülür.
Daha Hızlı İyileşme: Hastalar normal aktivitelerine daha erken döner.
Mini gastrik bypassın riskleri var mıdır?
Geleneksel yöntemlerden daha güvenli olsa da MGB yine de aşağıdaki gibi riskler taşır:
Beslenme Eksiklikleri: Uzun vadeli vitamin ve mineral takviyesi gerektirebilir.
Dumping Sendromu: Mide içeriğinin hızlı boşaltılması, mide bulantısı ve kramplara neden olabilir.
Safra Reflüsü: Kese küçük olduğundan ve sindirim sıvılarının akışına yakın bir şekilde birleştiğinden, bu sıvıların mide kesesine “geri akması” ve iltihaplanmaya ve ağrılı ülserasyona neden olması mümkündür. Ancak şunu söylemek gerekir ki, son araştırmaların çoğu bunun pratikte çok büyük bir sorun olduğunu bildirmiyor gibi görünüyor. ancak bu sorun ortaya çıkarsa gastrik bypass’a revizyon uygulanarak sorunun çözümüne gidilebilir..
Kilo Alımı: Diyet ve egzersiz kurallarına uyulmadığında ortaya çıkar.
Ameliyat sonrası yaşam tarzınız nasıl olmalı?
Operasyonlar kilo vermede oldukça etkili olsa da bunu sürdürülebilir kılmak aşağıdaki şartlara uymanızı gerektirir:
- Kontrollü porsiyonlardan oluşan dengeli diyetler
- Kilo kaybını korumak için düzenli egzersiz
- Beslenme danışmanlığı da dâhil olmak üzere doktorunuzun düzenli takibinde olmanız