Gut Hastalığı ve Gut Hastaları İçin Diyet Tedavisi
Gut Hastalığı, yanlış besin alımı – alkol, içeriği bilinmeyen hazır gıdalar, aşırı protein alımı, bazı hastalıklar nedeni ile ürik asit üretiminin artması, böbreklerin ürik asidi atamaması sebeplerinden dolayı oluşur. Ayrıca; asidoz, alkolizm, diyabet, hipoparatiroidi, kurşun zehirlenmesi, lösemi, nefrolitiazisis, polisitemi veya böbrek yetmezliği, gebelik toksemisi, pürin açısından zengin bir diyet, aşırı egzersiz (protein yıkımının artması) ve kemoterapiye bağlı yan etkiler kanda ürik asit fazlalığına sebep olabilir.
Kesin bir tedavisi yoktur ve erkekler kadınlara göre daha fazla risk altında olup erkeklerde en sık 40-65 yaşları arasında görülür. Kadınlarda ise daha çok menopoz döneminden sonra görülür. Kronik böbrek iltihabı olanlarda ve idrar söktürücü ilaç kullananlarda kandaki ürik asit miktarı artar. Washington Üniversitesi ortopedi anabilim dalına göre; obezite kandaki yüksek ürik asit düzeyi ile bağlantılı olabilir. Uzun süreli açlık ve ağır diyetler kanda ürik asit miktarını artırıp gut hastalığına sebep olabilir.
Tanı; kanda ürik asit fazlalığı ve film çekimlerinde eklemlerde şişlik görülmesi bir belirti olabilir. Ancak kesin tanı için eklemlerden alınan sıvı da ürik asit kristallerinin varlığını tespit etmek gerekir.
Tedavi; eğer ki henüz kanda ürik asit miktarı fazla ise ürik asit miktarını düşürücü ilaçlar önerilir. Eğer ki hastalık ilerlemişse düzenli kontrol altında olup uzun süreli bir tedavi gerekir. Ayrıca kesinlikle özel bir diyet tedavisi gerekir.
Diyet Tedavisi
- Su bol tutulup alkol sınırlandırılmalıdır.
- Yüksek pürin içeren gıdalar gutta tehlike demektir ve tüketilmemesi veya çok az miktarda tüketilmesi gerekir. (et ve et ürünleri pürin açısından zengindir.)
- Choi araştırmasına göre eti çok tüketenlerin daha az tüketenlere göre hastalığa yakalanma sıklığı %40 daha fazladır. Yine deniz ürünleri yüksek miktarda pürin içerip, tüketenlerin tüketmeyenlere göre hastalanma ihtimali % 50 daha fazladır. Hardward üniversitesi araştırmalarında da bu durum saptanmıştır.
- Bezelye, fasulye, mantar, karnabahar ve ıspanak pürin açısından zengin gıdalardır.
- Hardward Medical School da yapılan bir araştırmaya göre de günlük az yağlı süt alımının ve günlük yoğurt tüketiminin kanda ürik asit düzeyini azalttığı saptanmıştır. (Arthritis and Rheumatism,2005)
- Bol su, kanda ürik asit yoğunluğunu azaltır.
- Alkolsüz sıvıları günde 10-12 bardak tüketmek kandaki ürik asit miktarının azalmasında önemli ve böbrek taşı olan hastalarda da önemlidir.
- Alkol; ürik asit üretimini artırdığı gibi, atılımını da zorlaştırmaktadır (özellikle kırmızı şarap). Alkol tüketilmek isteniyorsa haftada en fazla 3 defa ve her seferinde en fazla 1 kadeh olacak şekilde içilmelidir.
- Antioksidan besinler hücreleri oksidatif hasardan koruyacağından gutta önemlidir.
- Balık ve kümes hayvanları günlük maksimum 4-6 küçük parça şeklinde tüketilmelidir.
- Derin yağda kızartılmış gıdalar tüketilmemeli, katı yağ ve margarinden kaçınılmalıdır.