GERGİN OMURİLİK SENDROMU
Her anne babanın kabusu bebeklerinde doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan hastalıkların görülme ihtmalidir. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanları bu hastalıklardan biri olan Gergin Omurilik Sendromu ile ilgili anne babaları uyarıyor. Uzman doktorlar “Doğuştan ya da sonradan omuriliğin gerilmesi ile ortaya çıkan, ayaklarda ortopedik şekil bozuklukları, bacaklarda kuvvetsizlik, bel veya bacaklarda ağrı, omurga eğriliği ve idrar kaçırmaya neden olabilen gergin omurilik sendromu ne kadar erken anlaşılırsa tanı ve tedavisi o kadar başarılı olunur. Buna karşın tedavide geç kalındığında bir ömür boyu telafisi güç sorunlara neden olmaktadır” diyor.
Omuriliğin normalde sonlandığı L1 ve L2 omur vertebra seviyesinden daha aşağıda sonlanması ve bunun sonucunda omuriliğin gerilmesi, sinir sistemi, ortopedik ve üriner sistem problemlerinin bir arada görülebileceği bir sendromdur. Gergin omurilik sendromu (GOS) insidansı her 100.000 doğumda 5 ila 25 arasında değişmektedir. Kız bebeklerde erkek bebeklere göre 2 kat fazla görülmektedir. Gergin omurilik sendromunun, çocukluk çağından farklı olarak erişkin yaşlarda da görülebileceği unutulmamalıdır.
En sık nedenleri arasında omuriliğin bir kese şeklinde dışarıda bulunduğu myelomeningosel, diastomatomyeli (ayrık omurilik sendromu), yenidoğanlarda kalça bölgesindeki deride açıklıkla seyreden dermal sinüs traktı bulunmaktadır. Yenidoğan ve bebeklik dönemi ile yetişkinlerde şikayetler yaşa göre değişmektedir. Çocukluk çağında bacaklarda güç kayıpları,yürüme bozuklukları,ürolojik problemler, omurga eğriliği gibi omurga deformiteleri, ayaklarda şekil bozuklukları ve bel bölgesinde kıllanma artışı ve deri değişiklikleri görülmektedir. Erişkin yaşta görülen GOS’da ise genital bölgede ağrı, idrar problemleri ve bacaklarda güç kaybı görülebilmektedir. Bel ve bacak ağrıları çocukluk çağından daha çok erişkin çağda tespit edilen GOS’lu hastalarda görülmektedir. Bel bölgesinde yoğun bir kıllanma artışı ile doğan bebekler GOS açısından mutlaka değerlendirilmeli ve beyin cerahisi doktoruna başvurulmalıdır. Beyin cerrahisi tarafından istenen MR ile tanı kolayca konulabilmektedir.
Bebeklik döneminde üriner sistem fonksiyonlarını değerlendirmek güçtür. Özellikle çocukların tuvalet eğitimi alma yaşları kişiden kişiye ve toplumdan topluma değişmekle beraber, 4-5 yaşına gelmesine rağmen;
- Gece ve gündüz idrar kaçırma,
- Sık idrara çıkma,
- Sık idrar yolu enfeksiyonu ve tam bir idrar yapamama şikayeti bulunan çocuklarda idrar yolları ile ilgili testler ve görüntüleme yöntemleri yapılmalıdır.
- GOS’lu çocuklarda şikayetler ilerleyici olup, belirtiler doğumdan itibaren bulunabileceği gibi zaman içinde ortaya çıkıp ta, hızlıca ilerleyebilmektedir. Bu yüzden bu çocukların pediatri doktorları tarafından iyi bir fizik muayeneleri yapılıp, şüphe çeken cilt, ayak, omurga ile ilgili muayene bulguları saptandığında beyin cerrahisine danışılması erken teşhis ve tedavi açısından çok önemlidir.
- GOS düşünülen tüm hastalarda tanı MR ile konulmaktadır. Diğer önemli tanı testi MR ile GOS saptanan hastalarda üriner sistem testlerinin yapılmasıdır. Üriner sistem testleri tanı, tedavi ve takipte çok önemlidir.
- GOS erken tanı ile tedavi edilebilir bir hastalıktır. GOS’da tedavinin amacı, omurilikte gerginliğe yol açan nedenin ortadan kaldırılmasıdır. GOS’da sinir sistemi bulguları ilerleyici olup özellikle üriner sistem sorunları ortaya çıktıktan sonra düzelme pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle cerrahi tedavi kararı en kısa sürede alınmalı ve sinir sistemi bulgularının ortaya çıkması beklenmemelidir.