Patoloji
Patoloji
Patoloji Nedir?
Patoloji eski Yunanca kökenli bir sözcük olup nedenleri ve sonuçlarıyla hastalıkların incelenmesini amaçlayan temel bir tıp dalıdır. Ağırlıklı olarak hücrelerin, dokuların ve organların morfolojik (yapısal) özelliklerini inceleyerek normal dışı değişikliklerden sonuca ulaşmaya çalışır. Normal dışı değişiklikleri anlayıp yorumlayabilmek normalin ne olduğunu yani anatomi, histoloji, fizyoloji vb. temel tıp dalları bilgisini gerektirir. Cerrahi tıp bilimleri arasında sayılan patoloji özellikle tümörlerin ve diğer normal dışı durumların kesin tanısı için gerekli ve zorunlu bir işlev görmekte, hastalıkların tedavisinde yol göstermekte ve tedavi sonrası dönemde o güne kadar yapılanların değerlendirilmesini sağlamaktadır.
Patolojik Tetkik Nedir?
Tarama veya tanı amacıyla uygun tekniklerle alınan hücre, doku ve organ örneklerinin patoloji laboratuvarlarında makroskobik (görsel olarak) ve mikroskobik (mikroskop altında) incelenmesini takiben tüm bulguların ve bu bulgular sonucu oluşan hekim kanaatinin raporlanması sürecidir. Patolojik tetkike esas olacak örnekler; vajinal yaymalar, aspirasyon sıvıları, yıkama sıvıları, idrar, balgam, ince iğne aspirasyon biyopsileri, organ ve doku biyopsileri, organ ve doku rezeksiyonları, ekstermite ampütasyonları, fetüs vb. şeklindedir. Bunlardan sitopatolojik (hücresel) tetkik örnekleri ile histopatolojik (dokusal) tetkik örnekleri laboratuvarda farklı şekilde işlenirler.
SITOPATOLOJIK TETKIK
– Fikzasyon (Tesbit)
– Makroskobik İnceleme
– Boyama
– Kapatma
– Mikroskobik İnceleme
– Raporlama
HISTOPATOLOJIK TETKIK
– Fikzasyon (Tesbit)
– Makroskobik İnceleme
– Doku Takibi
– Bloklama
– Kesit
– Boyama
– Kapatma
– Mikroskobik inceleme
– Raporlama
Patoloji Raporu Ne Zaman Çıkar?
Materyal alındığı andan itibaren patoloji laboratuvarına ulaşıncaya kadar geçen sürede patolojik tetkik istem formu ile birlikte hareket eder. Form üzerinde hasta bilgileri, materyali teslim eden ve teslim alan sorumluların adı, soyadı ve imzaları teslim alınan saat ve tarih bulunur. Herhangi bir karışıklığa meydan vermemek için patoloji laboratuvarına teslim edilen materyale ayrıca protokol numarası verilir ve protokol defterine kayıt edilir. Yukarıda belirtildiği gibi sitopatolojik tetkik süresi histopatolojik tetkik süresinden daha kısadır ve normal koşullarda sitopatolojik tetkikler minimum 3 iş günü, histopatolojik tetkikler minimum 7 iş günü içinde sonuçlandırılarak raporlanır. Ancak daha çok histopatolojik tetkik sürecinde ve mikroskobik inceleme aşamasında tekrar örnekleme, tekrar kesit, histokimyasal boyama, immünhistokimyasal boyama vb. önceden tahmin edilemeyen ilave incelemeler yapılması gerekebilir. Bu durum raporlamanın birkaç gün daha uzamasına neden olur. Ayrıca özellikleri nedeniyle kemik doku materyallerinde tetkikin süresi kemik dokunun asit içerisindeki dekalsifikasyon süresine bağlıdır ve normal doku tetkiklerinden daha uzun sürer. Patolojik tetkiklerin yoğun bir ekip çalışması gerektirdiğini göz önüne alarak raporunuzu almaya gelmeden önce çıkıp çıkmadığını telefonla kontrol etmeniz yararlı olacaktır.
Rapor Çıktıktan Sonra Materyal Ne Olur?
Patolojik tetkik sürecine konu olan materyallerin ve bu materyallerden elde edilen ikincil şeylerin (kalan doku örnekleri, preparatlar, parafin bloklar, raporlar vb.) tamamı yasal olarak ilgili hastalara aittir. Hastaların tasarrufunda olan bu materyaller, fiziki imkanların el verdiği ölçüde, tetkikin sonlandırıldığı hastane patoloji laboratuvarında saklanmaktadır. Genel olarak kalan doku örnekleri raporlama tarihinden itibaren 1 ay süreyle, preparatlar ve parafin bloklar 5-10 yıl süreyle, patoloji raporları gerek yazılı olarak gerekse elektronik ortamda süresiz saklanmaktadır. Hastalar kendilerine ait bu materyalleri saklama sürelerine bağlı olarak istedikleri zaman ilgili hastane laboratuvarından talep edebilir ve imza karşılığı alabilir.